ကချင်ပြည်နယ်ထဲကဘီလူးတွေနေထိုင်ခဲ့တဲ့မြို့

Unicode version မြန်မာနိုင်ငံ၏နယ်နိမိတ်များထဲတွင် ထူးထူးခြားခြားဖြစ်ရပ်ဆန်းများဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းမရှိသောနေရာဟူ၍မရှိသလောက်ပင်။ ၎င်းတို့အထဲတွင် ...

Unicode version

မြန်မာနိုင်ငံ၏နယ်နိမိတ်များထဲတွင် ထူးထူးခြားခြားဖြစ်ရပ်ဆန်းများဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းမရှိသောနေရာဟူ၍မရှိသလောက်ပင်။ ၎င်းတို့အထဲတွင် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိရှေးမြို့ဟောင်းကြီးတစ်ခုလည်းအပါအဝင်ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းမြို့ဟောင်းကြီးကိုရှေးလူတို့က ယက္ခပူရမြို့ဟုခေါ်ဆိုကြပြီး ဘီလူးတို့စံပျော်ရာ ဘီလူးမြို့ကြီးအဖြစ် ထင်ရှားလှပါသည်။ ယင်းဘီလူးမြို့ဟောင်းခေါ် ယက္ခပူရမြို့ဟောင်းသည် ကချင်ပြည်နယ်၊ မိုးညှင်းမြို့၏မြောက်ဖက် (၆)မိုင်ခန့်အကွာတွင်တည်ရှိ၍ ယခုအချိန်တွင် ဘီလူးမြို့ကျေးရွာအဖြစ်မြင်တွေ့နိုင်ပါသည်။

ရှေးယခင်က၎င်းဘီလူးမြို့၏အရှေ့ဘက်ကွေ့လွင်ပြင်တွင် ကျခတ်ဟူသောမြို့ပြနိုင်ငံငယ်တစ်ခုရှိခဲ့ပြီး သာသနာသက္ကရာဇ် ၁၃၆ ခုနှစ်သည် ၎င်းကျခတ်နိုင်ငံငယ်တွင် စောရန်နောင်မင်းအုပ်စိုးသောကာလဖြစ်ပြီး ၎င်းမင်း၏သားတော် ကုမ္မာရမင်းသားသည် ယက္ခပူရမြို့အတွင်းရှိ အဖိုးတန်သီတာရေစင်ကို ယူဆောင်ရန် သွားသည့်အချိန်၌ လူယောင်ဆောင်ထားသောဘီလူးမတစ်ဦးနှင့်မေတ္တာမျှခဲ့ကြပြီးနောက် ၎င်းမင်းသားသည် သီတာရေစင်အားယူ၍ ၎င်း၏ကျခတ်နိုင်ငံသို့ပြန်လေရာ မေတ္တာကြီးမားလှသောဘီလူးမလည်း ရင်ကွဲနာကျ၍ သေဆုံးရလေသည်။ ၎င်းဘီလူးမသေဆုံးခဲ့သောနေရာတွင် ရွှံ့ဗွက်အိုင်တစ်ခုဖြစ်၍ကျန်ခဲ့ပြီး ယနေ့ခေတ် ၎င်းဘီလူးမြို့ကျေးရွာအနီးရှိ စာထားကျေးရွာအတွင်းတွင် အဆိုပါဗွက်အိုင်ကြီးရှိ၍  ၎င်းဗွက်အိုင်ကြီးသည် ဆူပွက်နေတတ်ပြီး ဒေသခံတို့၏ယုံကြည်မှုအရ အဆိုပါဗွက်အိုင်ကြီးအနီးတွင် ကုမ္မာရမင်းသားလာပြီဟုအော်လျှင် ၎င်းရွှံအိုင်ကြီးမှ ပိုမိုဆူပွက်တတ်ကြောင်းပြောဆိုမှုများလည်းရှိပါသည်။

သာသနာသက္ကရာဇ် ၁၇၆ ခုနှစ်တွင် ကုမ္မာရမင်းသားနန်းတက်သည့်အချိန်၌ ကျခတ်မြို့ပြနိုင်ငံသည် လူဦးရေသိပ်သည်းမှုများပြားလာသဖြင့် အနီးရှိယက္ခပူရမြို့အားတိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်လိုက်ကြပါသည်။ စစ်ရှုံးသွားသောဘီလူးများသည် ဧရာဝတီမြစ်မှတစ်ဆင့်အောက်ဖက်သို့ဆုန်ဆင်းလာပြီး ပင်လယ်ဝရှိ ကျွန်းတစ်ကျွန်းတွင်အခြေချနေထိုင်ခဲ့ရပြီး ၎င်းကျွန်းအားဘီလူးကျွန်းဟုခေါ်ဆိုကြပြီး နောက်ပိုင်းတွင် အဆိုပါ ကျွန်းရှိဘီလူးများကို မွန်ဘုရင်များကထပ်မံတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ မေယုကျွန်းဆွယ်ဘက်သို့ ထွက်ပြေးရပြန်ပါသည်။ သာသနာသက္ကရာဇ် ၂၁၀ ခုနှစ်တွင် ယက္ခပူရမြို့စစ်ရှုံးစဉ်က တောတွင်းတွင် ပုန်းအောင်းကျန်နေခဲ့ သူများက ယက္ခပူရမြို့ဟောင်းနေရာတွင်ပင်မြို့ကြီးတစ်မြို့ကို ထပ်မံထူထောင်ခဲ့ပြီး ၎င်းမြို့အား ရှမ်းဘာသာဖြင့် မိန်းဖိုင်(ဘီလူးမြို့)ဟုခေါ်ဆိုခဲ့ကြပါသည်။

အဆိုပါဘီလူးမြို့တွင် ဘုရင်အဆက်ဆက်အုပ်စိုးခဲ့ပြီးနောက် တောင်ဘက်ပိုင်းတွင် သာကီနွယ်ဝင် ပျူလူမျိုးများကြီးစိုးသည့်ခေတ်သို့ပင်ရောက်ရှိလာပါသည်။ သရေခေတ္တရာပြည့်ရှင် ဒွတ္တပေါင်မင်းလက်ထက်တွင်  ဗိဿနိုးမြို့ကိုတိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် မြောက်ဘက်ပိုင်းရှိ ဘီလူးမြို့ပြနိုင်ငံကိုပါထပ်မံတိုက်ခိုက်သိမ်း ပိုက်ပြန်ပါသည်။ ဘီလူးမြို့သားများမှ အပြင်းအထန်ပြန်လည်ခုခံသော်လည်း ဘုန်းကံကြီးမားသည့် ဒွတ္တပေါင်မင်း၏စစ်တပ်အား ရင်ဆိုင်နိုင်ခြင်းမရှိသောကြောင့် ဘီလူးမြို့ကျဆုံးကာနီးအချိန်တွင် ဘီလူးမြို့သားများသည် ရန်သူလက်တွင်အညံ့မခံဘဲ မြို့အတွင်းတွင် တွင်းကြီးများတူး၍ အဆိပ်များသောက်ကာသတ်သေ လိုက်ကြလေသည်။ ဤသို့ဖြင့် ဘီလူးများနေထိုင်ခဲ့သည့် ဘီလူးမြို့အပြီးတိုင်ပျက်စီးသွားလေသည်။

ယခုဘီလူးမြို့ကျေးရွာသည် ယင်းဘီလူးမြို့ဟောင်း၏မူလတည်နေရာတွင်တည်ရှိသည်ဟု နှောင်းလူတို့က ယုံကြည်ကြ၍ ဘီလူးမြို့ဟောင်း၏ တွင်းကြီး(၉)တွင်းကို ယခုတိုင်မြင်တွေ့နိုင်ကြောင်းသိရှိရပြီး၊ ယက္ခပူရမြို့လယ်ရှိရွှေဘုံသာစေတီတော်အားလည်း ယခုထက်တိုင်ဖူးတွေ့နိုင်ပါသည်။ အဆိုပါ ရွှေဘုံသာစေတီတော်သည် သာသနာသက္ကရာဇ် (၂၂၃)ခုနှစ်တွင် သီရိဓမ္မာအသောကမင်းတည်ထားခဲ့သည့် ဓမ္မခန္ဓာစေတီပေါင်း(၈၄၀၀၀)တွင် တစ်ဆူအပါအဝင်ဖြစ်၍  အရှင်က္ကန္ဒဂုတ္တထေရ်သည်အမှူးပြုကာ ဘီလူးမြို့သူ မြို့သားတို့က တည်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၇၆၃ ခုနှစ်တွင် အင်းဝဘုရင် မိုးညှင်းမင်းတရာကြီးက ဒါယိကာအဖြစ်ခံယူကာ ပြန်လည်ပြုပြင်၍ မဟာရွှေဘုံသာဘုရားကြီးအဖြစ် ဘွဲ့တော်သမုတ်တော်မူခဲ့ပါသည်။ 

ယခုခေတ် ဘီလူးမြို့ကျေးရွာ

ယခုလက်ရှိဘီလူးမြို့ကျေးရွာကြီးသည် ရှေးနတ်ဘီလူးများလူယောင်ဖန်ဆင်းထားသလားဟုထင်ယောင် ထင်မှားဖြစ်လောက်အောင် ချောမောလှပသည့် ရှမ်းနီအမျိုးသမီးလေးများနေထိုင်ရာဒေသတစ်ခုဖြစ်လျှက်ရှိပြီး ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသများတွင်လည်း ချောမောလှပသောရှမ်းနီမလေးများနှင့် စေတနာသဒ္ဓါတရားထက်သန်သော ကျေးရွာနေရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများကြောင့် ထင်ပေါ်ကျော်ကြားသည့် စံပြကျေးရွာကြီးတစ်ခုအဖြစ် တည်ရှိလျှက်ရှိပါသည်။

သက်တံ့နောင်(Wizardry Myanmar)

Zawgyi version

ျမန္မာနိုင္ငံ၏နယ္နိမိတ္မ်ားထဲတြင္ ထူးထူးျခားျခားျဖစ္ရပ္ဆန္းမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းမရွိေသာေနရာဟူ၍မရွိသေလာက္ပင္။ ၎တို႔အထဲတြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္းရွိေရွးၿမိဳ႕ေဟာင္းႀကီးတစ္ခုလည္းအပါအဝင္ျဖစ္ပါသည္။ ၎ၿမိဳ႕ေဟာင္းႀကီးကိုေရွးလူတို႔က ယကၡပူရၿမိဳ႕ဟုေခၚဆိုၾကၿပီး ဘီလူးတို႔စံေပ်ာ္ရာ ဘီလူးၿမိဳ႕ႀကီးအျဖစ္ ထင္ရွားလွပါသည္။ ယင္းဘီလူးၿမိဳ႕ေဟာင္းေခၚ ယကၡပူရၿမိဳ႕ေဟာင္းသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ မိုးညႇင္းၿမိဳ႕၏ေျမာက္ဖက္ (၆)မိုင္ခန႔္အကြာတြင္တည္ရွိ၍ ယခုအခ်ိန္တြင္ ဘီလူးၿမိဳ႕ေက်းရြာအျဖစ္ျမင္ေတြ႕နိုင္ပါသည္။


ေရွးယခင္က၎ဘီလူးၿမိဳ႕၏အေရွ႕ဘက္ေကြ႕လြင္ျပင္တြင္ က်ခတ္ဟူေသာၿမိဳ႕ျပနိုင္ငံငယ္တစ္ခုရွိခဲ့ၿပီး သာသနာသကၠရာဇ္ ၁၃၆ ခုႏွစ္သည္ ၎က်ခတ္နိုင္ငံငယ္တြင္ ေစာရန္ေနာင္မင္းအုပ္စိုးေသာကာလျဖစ္ၿပီး ၎မင္း၏သားေတာ္ ကုမၼာရမင္းသားသည္ ယကၡပူရၿမိဳ႕အတြင္းရွိ အဖိုးတန္သီတာေရစင္ကို ယူေဆာင္ရန္ သြားသည့္အခ်ိန္၌ လူေယာင္ေဆာင္ထားေသာဘီလူးမတစ္ဦးႏွင့္ေမတၱာမၽွခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ ၎မင္းသားသည္ သီတာေရစင္အားယူ၍ ၎၏က်ခတ္နိုင္ငံသို႔ျပန္ေလရာ ေမတၱာႀကီးမားလွေသာဘီလူးမလည္း ရင္ကြဲနာက်၍ ေသဆုံးရေလသည္။ ၎ဘီလူးမေသဆုံးခဲ့ေသာေနရာတြင္ ရႊံ့ဗြက္အိုင္တစ္ခုျဖစ္၍က်န္ခဲ့ၿပီး ယေန႔ေခတ္ ၎ဘီလူးၿမိဳ႕ေက်းရြာအနီးရွိ စာထားေက်းရြာအတြင္းတြင္ အဆိုပါဗြက္အိုင္ႀကီးရွိ၍  ၎ဗြက္အိုင္ႀကီးသည္ ဆူပြက္ေနတတ္ၿပီး ေဒသခံတို႔၏ယုံၾကည္မႈအရ အဆိုပါဗြက္အိုင္ႀကီးအနီးတြင္ ကုမၼာရမင္းသားလာၿပီဟုေအာ္လၽွင္ ၎ရႊံအိုင္ႀကီးမွ ပိုမိုဆူပြက္တတ္ေၾကာင္းေျပာဆိုမႈမ်ားလည္းရွိပါသည္။



သာသနာသကၠရာဇ္ ၁၇၆ ခုႏွစ္တြင္ ကုမၼာရမင္းသားနန္းတက္သည့္အခ်ိန္၌ က်ခတ္ၿမိဳ႕ျပနိုင္ငံသည္ လူဦးေရသိပ္သည္းမႈမ်ားျပားလာသျဖင့္ အနီးရွိယကၡပူရၿမိဳ႕အားတိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္လိုက္ၾကပါသည္။ စစ္ရႈံးသြားေသာဘီလူးမ်ားသည္ ဧရာဝတီျမစ္မွတစ္ဆင့္ေအာက္ဖက္သို႔ဆုန္ဆင္းလာၿပီး ပင္လယ္ဝရွိ ကၽြန္းတစ္ကၽြန္းတြင္အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ရၿပီး ၎ကၽြန္းအားဘီလူးကၽြန္းဟုေခၚဆိုၾကၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ အဆိုပါ ကၽြန္းရွိဘီလူးမ်ားကို မြန္ဘုရင္မ်ားကထပ္မံတိုက္ခိုက္ခဲ့ရာ ေမယုကၽြန္းဆြယ္ဘက္သို႔ ထြက္ေျပးရျပန္ပါသည္။ သာသနာသကၠရာဇ္ ၂၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ယကၡပူရၿမိဳ႕စစ္ရႈံးစဥ္က ေတာတြင္းတြင္ ပုန္းေအာင္းက်န္ေနခဲ့ သူမ်ားက ယကၡပူရၿမိဳ႕ေဟာင္းေနရာတြင္ပင္ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕ကို ထပ္မံထူေထာင္ခဲ့ၿပီး ၎ၿမိဳ႕အား ရွမ္းဘာသာျဖင့္ မိန္းဖိုင္(ဘီလူးၿမိဳ႕)ဟုေခၚဆိုခဲ့ၾကပါသည္။



အဆိုပါဘီလူးၿမိဳ႕တြင္ ဘုရင္အဆက္ဆက္အုပ္စိုးခဲ့ၿပီးေနာက္ ေတာင္ဘက္ပိုင္းတြင္ သာကီႏြယ္ဝင္ ပ်ဴလူမ်ိဳးမ်ားႀကီးစိုးသည့္ေခတ္သို႔ပင္ေရာက္ရွိလာပါသည္။ သေရေခတၱရာျပည့္ရွင္ ဒြတၱေပါင္မင္းလက္ထက္တြင္  ဗိႆနိုးၿမိဳ႕ကိုတိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ေျမာက္ဘက္ပိုင္းရွိ ဘီလူးၿမိဳ႕ျပနိုင္ငံကိုပါထပ္မံတိုက္ခိုက္သိမ္း ပိုက္ျပန္ပါသည္။ ဘီလူးၿမိဳ႕သားမ်ားမွ အျပင္းအထန္ျပန္လည္ခုခံေသာ္လည္း ဘုန္းကံႀကီးမားသည့္ ဒြတၱေပါင္မင္း၏စစ္တပ္အား ရင္ဆိုင္နိုင္ျခင္းမရွိေသာေၾကာင့္ ဘီလူးၿမိဳ႕က်ဆုံးကာနီးအခ်ိန္တြင္ ဘီလူးၿမိဳ႕သားမ်ားသည္ ရန္သူလက္တြင္အညံ့မခံဘဲ ၿမိဳ႕အတြင္းတြင္ တြင္းႀကီးမ်ားတူး၍ အဆိပ္မ်ားေသာက္ကာသတ္ေသ လိုက္ၾကေလသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ဘီလူးမ်ားေနထိုင္ခဲ့သည့္ ဘီလူးၿမိဳ႕အၿပီးတိုင္ပ်က္စီးသြားေလသည္။



ယခုဘီလူးၿမိဳ႕ေက်းရြာသည္ ယင္းဘီလူးၿမိဳ႕ေဟာင္း၏မူလတည္ေနရာတြင္တည္ရွိသည္ဟု ေႏွာင္းလူတို႔က ယုံၾကည္ၾက၍ ဘီလူးၿမိဳ႕ေဟာင္း၏ တြင္းႀကီး(၉)တြင္းကို ယခုတိုင္ျမင္ေတြ႕နိုင္ေၾကာင္းသိရွိရၿပီး၊ ယကၡပူရၿမိဳ႕လယ္ရွိေရႊဘုံသာေစတီေတာ္အားလည္း ယခုထက္တိုင္ဖူးေတြ႕နိုင္ပါသည္။ အဆိုပါ ေရႊဘုံသာေစတီေတာ္သည္ သာသနာသကၠရာဇ္ (၂၂၃)ခုႏွစ္တြင္ သီရိဓမၼာအေသာကမင္းတည္ထားခဲ့သည့္ ဓမၼခႏၶာေစတီေပါင္း(၈၄၀၀၀)တြင္ တစ္ဆူအပါအဝင္ျဖစ္၍  အရွင္ကၠႏၵဂုတၱေထရ္သည္အမႉးျပဳကာ ဘီလူးၿမိဳ႕သူ ၿမိဳ႕သားတို႔က တည္ထားခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၇၆၃ ခုႏွစ္တြင္ အင္းဝဘုရင္ မိုးညႇင္းမင္းတရာႀကီးက ဒါယိကာအျဖစ္ခံယူကာ ျပန္လည္ျပဳျပင္၍ မဟာေရႊဘုံသာဘုရားႀကီးအျဖစ္ ဘြဲ႕ေတာ္သမုတ္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။

ယခုေခတ္ ဘီလူးၿမိဳ႕ေက်းရြာ

ယခုလက္ရွိဘီလူးၿမိဳ႕ေက်းရြာႀကီးသည္ ေရွးနတ္ဘီလူးမ်ားလူေယာင္ဖန္ဆင္းထားသလားဟုထင္ေယာင္ ထင္မွားျဖစ္ေလာက္ေအာင္ ေခ်ာေမာလွပသည့္ ရွမ္းနီမေလးမ်ားေနထိုင္ရာေဒသတစ္ခုျဖစ္လၽွက္ရွိၿပီး ပတ္ဝန္းက်င္ေဒသမ်ားတြင္လည္း ေခ်ာေမာလွပေသာရွမ္းနီမေလးမ်ားႏွင့္ ေစတနာသဒၶါတရားထက္သန္ေသာ ေက်းရြာေနရွမ္းနီတိုင္းရင္းသားမ်ားေၾကာင့္ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားသည့္ စံျပေက်းရြာႀကီးတစ္ခုအျဖစ္ တည္ရွိလၽွက္ရွိပါသည္။

သက္တံ့ေနာင္(Wizardry Myanmar)